İstanbul Üniversitesi’nde düzenlenen “2017 Anayasa Referandumunun Birinci Yılında Cumhurbaşkanlığı Sisteminin Yapılanması Sempozyumu” kapsamında Adalet Bakanı Abdülhamit Gül tarafından “Vesayetçi Sistemden Demokratikleşmeye Türkiye’de Siyasi Sistemin Dönüşümü” başlıklı konferans verildi.
Sempozyuma Fakültemizin Dekanlarından Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Halis Yunus Ersöz, Fakülte Dekanımız Prof. Dr. Haluk Alkan ve Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü öğretim üyemiz Prof. Dr. Sadık Ünay katkı sağladılar.
İÜ Rektörü Prof. Dr. Mahmut Ak yapmış oldukları konuşmada 16 Nisan 2017 tarihinde gerçekleştirilen Anayasa Referandumu’nun ülkemiz için büyük bir değişimi ifade ettiğini belirterek “çok partili dönemde yürürlükte olan 1961 ve 1982 Anayasaları, milli egemenliği doğrudan temsil eden kurumların, vesayetçi bir anlayışla denetim altında tutulmasına yönelik bir bakış açısıyla ve ara rejim koşullarında hazırlanmışlardı. Bu anayasal çerçeve demokratik cumhuriyetin gerçek anlamda hayata geçirilmesini dizginlemiş, Türkiye’nin siyasi ve ekonomik krizleri yönetme gücünü zayıflatmış ve ülkemizin ihtiyaç duyduğu halka sorumlu bir liderlik yapısının ortaya çıkmasını frenlemiştir. 16 Nisan Referandumu ilk kez demokratik ortamda, doğrudan halkın katılımı yolu ile Anayasal kurumların yeniden düzenlendiği, dolayısıyla egemenliğin millete teslim edildiği bir değişimin başlangıcı olmuştur” ifadeleri ile Referandumun önemine işaret etti. Rektör AK, “Güçlü bir demokrasi, hukuk devleti ve hak ve özgürlüklerin tam anlamıyla hayata geçirilmesine ihtiyaç gösterdiği kadar, aynı ölçüde sağlam, halkın egemenliğine dayalı siyasi kurumların varlığına da gereksinim duyar. Güçlü kurumlarla desteklenmeyen bir demokrasi istikrarsızlık ve toplumsal çatışma doğurur. Denge ve denetim mekanizmaları ile hayata geçirilecek güçlü siyasi kurumlar ve liderlik demokrasinin tamamlayıcı unsurlarıdır” diyerek, “Bu kapsamda ilk etkinliğimiz ‘2017 Anayasa Referandumunun Birinci Yılında Cumhurbaşkanlığı Sisteminin Yapılanması’ konulu sempozyumumuz ile gerek yeni sistemin Anayasal düzeyde getirdiği yenilikleri, gerekse değişimin Kamu Yönetimi, ekonomi ve dış politika yönetimi üzerindeki yansımalarını bilim insanlarının ve sürecin mimarlarının bakış açısıyla müzakere edilmesini amaçlamış bulunuyoruz” şeklinde konuşmasını sürdürdü.
İÜ Rektörü Prof. Dr. Mahmut Ak’ın açılış konuşmasının ardından Adalet Bakanı Abdülhamit Gül tarafından “Vesayetçi Sistemden Demokratikleşmeye Türkiye’de Siyasi Sistemin Dönüşümü” başlıklı açılış konferansı verildi.
Adalet Bakanı Abdülhamit Gül, sempozyumun Türk hukuk ve demokrasi hayatına çok önemli katkılar sunduğunu belirterek, “Bu sempozyumda belirtilen görüşler ve müzakereler 2017 yılında kabul edilen anayasa değişikliğinin uygulanmasına yönelik bir rehber olacaktır. Bu gibi platformlar, müzakereler, anayasanın bir alt mevzuatını, uyum kanunlarını, ikincil mevzuatları ne şekilde olgunlaştırması gerektiği yönünde önemli bir platform oluşturacaktır. İstanbul Üniversitesi gibi çok köklü bir üniversitede böyle bir toplantının yapılıyor olması çok önem verdiğimiz bir durumdur. Bu toplantılardaki tüm görüşlerden istifade etmeyi bir borç biliyoruz.” Türkiye’nin bir yıl önce vermiş olduğu karar ile vesayetçi sistemden gerçek ve kurumsallaşmış bir demokrasiye geçiş anlamında tarihi bir dönüm noktası olduğunu belirten Bakan Gül, “Bu büyük yapısal dönüm noktalarının eleştirel ve çok önemli katkılarla zenginleşeceğini de önemsiyoruz” dedi.
1982 Anayasası’nın yürütmeyi ikiye bölen yapısının, hükümet krizinin ötesinde devlet krizini oluşturan bir düzenlemeye sahip olduğuna işaret eden Bakan Gül, “16 Nisan öncesi hukuken ve siyaseten sorumluluk vermediği Cumhurbaşkanına, parlamenter hiçbir sistemde görülmediği kadar yetkiler bahşeden bir sistem vardı. Yine koalisyon dönemlerinin siyasi kriz ve tecrübeleri ve yıllardır bu üniversite de başta olmak üzere hep tartışılan hükümet sistemleri konusu ve milletin beklentisi bu sebepler zincirini tamamlayan halkalar olmuştur. Yine bu hatalı kurgusu 2007’de önemli bir kırılmaya neden olsa da yine de esasen çok bir sonuç alınamamıştır” şeklinde konuştu.
Bakan Gül, 1982 Anayasası nedeniyle yürütmede yaşanan sorunları ve tıkanmaları da anlatarak, şunları dile getirdi: “Esasen 16 Nisan’ın ilk işaret fişeği 2007’de, 10 yıl önce bu krizlerle beraber verilmişti. 2007’de Cumhurbaşkanını halk seçsin iradesiyle zaten yapısal kusurlarla dolu olan parlamenter sistem daha da arafta kalmış, örselenmiştir. Bir melez hale dönüşen bir parlamenter sistem karşımıza çıkmıştır. Dördüncü husus, küresel ölçekte bir politik krizin giderek tırmandığı, bölgemizde ve dünyada suların ısındığı gerçeğidir. Türkiye bir Kuzey Avrupa’da, etrafındaki terör örgütlerinden azade bir ülke değil. Elbette birçok tehditlerle birçok enerji koridorunun, askeri, politik araçlarla kendi geleceğinin inşasında gören bir anlayışın, yine bölgemizdeki Türkmenlerin, Arapların ve Kürtlerin terör örgütlerinin saldırısının altında kaldığı, yine yüz yıl önce cetvel, kalemlerle bu bölgeyi dizayn edenlerin tekrar kalemlerini, cetvellerini aldığı bir dünyada yaşıyoruz. Batı toplumları da esasen güvenlik kaygıları üzerinden konsolide olmaktadırlar. Artık demokrasilerini, özgürlüklerini bile güvenlik ekseninde, güvenlik mi özgürlük mü diye bakıldığında güvenliği önceleyen bir Batılı toplumun, Türk, İslam, Doğu karşıtlığı bir anlayış içerisine girdiğini, yine Atlantik, Uzak Asya hattında ekonomik rekabetin kızıştığını, bölgesel, küresel ölçekteki gerilimlerin arttığını hep beraber yaşıyoruz. İşte 15 Temmuz’da esasen yine Türkiye’nin FETÖ terör örgütüyle yine DEAŞ, PKK, YPG terör örgütleriyle yine sistemli saldırılarına muhatap olması da bu tarihsel gerçeklikte elbette şaşırtıcı değildir. İşte bu tablo karşısında Türkiye olarak devlet organizasyonumuzu tahkim etmek bir zorunluluk halini almıştır.”
Bakan Gül konuşmasını sonlandırırken sempozyumda emeği geçen herkese ve sempozyumu zenginleştiren tüm katılımcılara teşekkür etti.
İki oturum şeklinde düzenlenen sempozyumda ilk oturum İÜ Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Abuzer Kendigelen’in moderatörlüğünde gerçekleştirildi.
Oturumda Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Mehmet Uçum tarafından “Anayasa Değişiklikleri Kapsamında Yeni Sistem”, İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Saadet Yüksel tarafından “Cumhurbaşkanlığı Sisteminde Denge-Denetim”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Haluk Alkan tarafından ise “Yeni Sistemde Yasama Yetkisinin Anayasal Çerçevesi” başlıkları ele alındı.
Sempozyumun ikinci oturumu ise İÜ Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Halis Yunus Ersöz’ün moderatörlüğünde gerçekleştirildi.
Oturumda Ak Parti Bursa Milletvekili Efkan Ala tarafından “Yeni Sistemde Kamu Yönetiminin Yeniden Yapılandırılması”, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Birol Akgün tarafından “Cumhurbaşkanlığı Sisteminde Dış Politika Yönetimi”, İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sadık Ünay tarafından ise “Cumhurbaşkanlığı Sisteminde Ekonomi Yönetimi” konulu sunumlar yapıldı.
Oturum konuşmaları sonrası sempozyum soru-cevap bölümü ile devam etti.
Oturum, İÜ Rektörü Mahmut Ak’ın oturuma katılan konuşmacılara katılım sertifikalarını takdim etmesinin ardından sona erdi.
